ทำไมต้องย่านสร้างสรรค์ศรีจันทร์ ?

ย้อนกลับไปอีกสักนิดกับการมาของถนนศรีจันทร์ จังหวัดขอนแก่น เกิดขึ้นเนื่องจากการเข้ามาของรถไฟใน พ.ศ. 2476 เส้นทางรถไฟจากกรุงเทพฯ ไปยังนครราชสีมาถูกขยายยาวขึ้นมายังอำเภอบ้านไผ่และอำเภอเมืองขอนแก่น ประกอบกับการเข้ามาของกลุ่มชาวจีนอพยพที่เราเรียกกันอย่างติดปากว่า "เสื่อผืนหมอนใบ" การเข้ามาของชาวจีนในยุคนั้นส่งผลให้เกิดการบุกเบิกพื้นที่ใหม่มากมายเพื่อทำธุรกิจ สังคมอีสานจึงขยายตัวจากสังคมการเกษตรเข้าสู่สังคมอุตสาหกรรมอย่างเต็มตัว มีการเกิดขึ้นของธุรกิจโรงสีข้าว ร้านขายอุปกรณ์ทางการเกษตร ร้านรับซื้อและส่งออกผลผลิตจากป่าเกิดขึ้นมากมาย ศูนย์กลางการค้าดั้งเดิมของจังหวัดเกิดขึ้นใกล้กันกับสถานีรถไฟเพื่อตอบรับกับความสะดวกสบายในการค้าขายเช่นเดียวกันกับจังหวัดอื่นๆ ถนนศรีจันทร์ที่อยู่ใกล้กันนั้นจึงเป็นอีกหนึ่งพื้นที่ที่ชาวจีนผู้อพยพเข้ามาตัดสินใจลงหลักปักฐานทั้งในการใช้ชีวิตและการทำธุรกิจ จำนวนประชากรในย่านศรีจันทร์หรือบริเวณถนนศรีจันทร์จึงมีความหลากหลายทางชาติพันธุ์อย่างเห็นได้ชัดกว่าพื้นที่อื่นในจังหวัดขอนแก่น เนื่องด้วยเป็นย่านเศรษฐกิจดั้งเดิมและเกิดการหมุนเวียนของคนในพื้นที่เสมอมา ไม่ว่าจะเป็นคนไทยพื้นเมือง ชาวจีน ชาวญวนหรือเวียดนาม รวมไปถึงซิกส์หรืออิสลามที่เข้ามาทำการค้าในพื้นที่บริเวณนี้

ต่อมาในปี พ.ศ. 2504 เกิดการตัดถนนมิตรภาพ ถนนที่เชื่อมระหว่างภาคอีสานและเมืองหลวงอย่างกรุงเทพที่ถูกตัดขึ้นในช่วงรัฐบาลจอมพล สฤษธดิ์ ธนะรัชต์ ตามแผนพัฒนาในกระบวนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งขาติ ฉบับที่ 1 ที่กระจายความเจริญทางเศรษฐกิจและสังคมออกมายังพื้นที่ท้องถิ่น ไม่เพียงแค่การมาของถนนมิตรภาพเท่านั้น แผนพัฒนาฉบับที่ 1 ยังส่งผลให้เกิด มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยประจำภูมิภาคที่พัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้คน เขื่อนอุบลรัตน์ที่เป็นทั้งแหล่งเก็บน้ำและผลิตไฟฟ้าให้กับภูมิภาค เรียกได้ว่าโครงสร้างพื้นฐานของสังคมในสมัยนั้น ถูกพัฒนาเป็นอย่างมากตามสโลแกน “น้ำไหล ไฟสว่าง ทางสะดวก”

จังหวัดขอนแก่นจึงกลายเป็นศูนย์กลางแห่งใหม่ของภูมิภาคด้วยการเกิดขึ้นของโครงสร้างพื้นฐานหลายส่วนที่สร้างความสะดวกสบายและความเจริญให้กับผู้คนในพื้นที่และรอบข้าง จังหวัดขอนแก่นจึงเกิดการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว การเกิดขึ้นของถนนมิตรภาพส่งผลให้การขนส่งสินค้าในนั้นรวดเร็วและมีทางเลือกเพิ่มมากขึ้น เกิดอาชีพใหม่และธุรกิจใหม่ๆ มากมาย เช่น ธุรกิจรับซื้อและฝากขายผลผลิตทางการเกษตร นายฮ้อยขายวัวและหมู เถ้าแก่โรงสี ไปจนถึงกรรมกรหรือแม้กระทั่งแรงงานรับจ้าง ก็เป็นอาชีพที่เกิดขึ้นใหม่ในยุคนี้ นอกจากนี้ การเกิดขึ้นของมหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยประจำภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้เกิดการอพยพชั่วคราวของกลุ่มวัยุร่นอายุ 18 – 22 ปี เข้ามาร่ำเรียนในระดับอุดมศึกษาส่งผลให้เกิดธุรกิจที่ตอบสนองกับกลุ่มผู้บริโภคกลุ่มนี้เช่นเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นโรงภาพยนตร์ ห้างสรรพสินค้า ตลาดโต้รุ่งไปจนถึงโรงแรมที่คอยต้อนรับบุคคลที่เข้ามาในพื้นที่ขอนแก่นอย่างหลากหลาย

ย่านศรีจันทร์จึงเรียกได้ว่าเป็นย่านการค้าที่เฟื่องฟูมากในอดีตจากหลักฐานการเกิดขึ้นของธุรกิจแต่ละแบบ ประกอบกับความหนาแน่นของประชากรในพื้นที่ แม้ในปัจจุบัน ปัจจัยหลายอย่างที่เกิดขึ้นอาจทำให้ย่านเศรษฐกิจแห่งนี้ซบเซาลง ร้านรวงเริ่มทะยอยปิดตัวเพราะลูกค้าเริ่มห่างหายออกไป ย่านการค้าที่เคยรุ่งเรืองในอดีต จึงกลายเป็นย่านเก่าที่เต็มไปด้วยความน่าสนใจทางประวัติศาสตร์ งานสถาปัตยกรรม รวมไปถึงผู้คนในย่านเองก็ตามที

สำนักส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ขอนแก่น จึงเล็งเห็นว่าย่านสร้างศรีจันทร์นั้นเป็นย่านที่มีประวัติศาสตร์และลักษณะพื้นที่ที่น่าสนใจ เหมาะกับการสร้างธุรกิจใหม่ๆ ให้เกิดขึ้นในย่าน เพราะถึงแม้ว่าจะเป็นย่านเศรษฐกิจที่ซบเซาลงไปมากจากการขาดโครงสร้างพื้นฐานหลายอย่าง แต่ก็ยังคงเป็นพื้นที่ที่เต็มไปด้วยประวัติศาสตร์และเอกลักษณ์เฉพาะของพื้นที่ที่สามารถนำมาปรับเข้ากับธรุกิจในยุคปัจจุบันได้ อีกทั้งธุรกิจดั้งเดิมในย่านก็ยังคงอัตลักษณ์เฉพาะตัวไว้ได้ ในขณะเดียวกันก็มีการเกิดขึ้นของธุรกิจใหม่ๆ ที่เริ่มทำให้ย่านกลับมาคึกคักอีกด้วย